Zuidwest glijdt verder af qua onderwijs, gezondheid en veiligheid: ‘Veel mensen willen weg uit de wijk’
De Haagse wethouder Martijn Balster is zich rot geschrokken van de nieuwste cijfers over de leefbaarheid in Den Haag Zuidwest. De veiligheid en het veiligheidsgevoel zijn, ondanks inspanningen van de gemeente, sterk achteruit gegaan. De cijfers bevestigen volgens Balster dat dit deel van de stad verder afglijdt.
Bewoner Khamis Sahla kijkt niet op van het resultaat van het onderzoek. Hij woont al sinds 2000 in Zuidwest. Het is er sinds die tijd niet bepaald beter op geworden. De gemeente probeert weliswaar de vele problemen in dit deel van Den Haag op te lossen, maar dat blijkt niet makkelijk. De problematiek op het gebied van wonen, leefbaarheid, onderwijs, veiligheid, gezondheid en werkgelegenheid is hardnekkig. ,,Veel mensen willen hier weg’’, weet Sahla. Veel van zijn oude buren zijn al vertrokken, naar andere wijken in Den Haag. ,,De mix is nu heel anders dan toen.’’
Gedwongen te verhuizen Het is volgens hem ook niet gek dat veel bewoners ervoor kiezen om te verhuizen. Voor bewoners die een koopwoning willen in Zuidwest, is er namelijk nauwelijks aanbod. ,,Er zijn wel plannen maar dat is alleen maar stapelen in plaats van een goede mix van woningen. Mijn kinderen worden ouder, die wil ik ook graag in de buurt houden. Het is gewoon jammer, iedereen vertrekt naar wijken als Ypenburg.’’ Sahla zou dan ook graag zien dat er een goede mix komt qua woningen.
Kleuren Veel bewoners klagen ook over de overlast en onveiligheid in Zuidwest. ,,Je hebt recht op vijf wijkagenten, maar er lopen er maar twee. Je moet de jeugd ook perspectief en hulp bieden. Waarom niet zo’n Nationaal Programma als in Rotterdam-Zuid? Doe ook iets aan de situatie van langdurig werklozen.‘’ Sahla pleit voor meer maatwerk. ,,Soms moet je buiten de lijntjes kleuren om mensen aan het werk te krijgen.’’
Balster is niet blij met de laatste cijfers. ,,Dit is een buitengewoon zorgelijk beeld over de ervaren leefbaarheid, de verrommeling en de overlast in delen van Den Haag Zuidwest. Bewoners ervaren te veel problemen: overlast, rommel, een zeer slechte woonkwaliteit, te weinig sociale samenhang. Hoewel de gemeente samen met bewoners alle energie zet op wijkverbetering, via nieuwbouw, renovatie, het aanmoedigen van ondernemerschap, acties op het terrein van veiligheid en op meer ontmoeting, is het niet voldoende. Het beeld bevestigt dat er meer nodig is om het tij te keren.”
NB Wij als bewoners verenigt in de Moerwijk Coöperatie zijn niet zo verrast en doen er dagelijks wat aan. Bijvoorbeeld door weer buurthuizen op te zetten en de oude pannenkoekenboerderij tot een buurtrestaurant om te toveren.
Over de Moerwijk Coöperatie De Moerwijk Coöperatie is een volledige van, voor en door bewoners organisatie.
Iedereen die in Moerwijk woont is hier aspirant-lid van. Actief lid worden is heel simpel; vul dit formulier in te vullen.
Word actief lid! Door van de Moerwijk Coöperatie lid te worden, laat je zien dat je je wijk en het werk van ons allemaal belangrijk vindt. Hierdoor zien de gemeente en andere instanties die ons geld en/of opdrachten (kunnen) geven dat er bij bewoners draagvlak is voor de Moerwijk Coöperatie. Een coöperatieve bewoners organisatie met 100 leden maakt al indruk, maar met meer dan 300 leden kan niemand om je heen! Lid worden>>
“Het doel van het bestuderen van de geschiedenis is niet om het menselijk handelen te bespotten, noch om erover te huilen of om het te haten, maar om het te begrijpen en er hopelijk dan van te leren voor onze toekomst.” – Nelson Mandela
Om Den Haag Zuidwest en in het bijzonder Moerwijk er weer bovenop te krijgen hebben we meerjarige financiering nodig. Naar het voorbeeld van het Pact op Zuid nu Nationaal Programma Rotterdam Zuid willen we ons eigen pact; Pact Zuidwest. Maar waarom zouden we dat willen? En vooral wat kunnen we leren van het pact wat jaren geleden in Rotterdam op Zuid gesloten werd. Wat is er nodig om Pact Zuidwest te laten slagen?
Spoileralert: Geld 😉
Van aanpak naar pact In 2006 zetten publieke en private partners voor het eerst samen de schouders onder een aanpak voor Rotterdam-Zuid; het Pact op Zuid. Wat in 2012 onder de noemer Nationaal Programma Rotterdam-Zuid verderging.
Wat kunnen we van Pact op Zuid leren?
‘Het Europese gevoel van eigenwaarde zou zich moeten verzetten tegen het bestaan van conglomeraten van armoede waar wrok de gangbare levenshouding is’, schreef commentator Sander van Walsum in De Volkskrant, daags na de aanslagen in Parijs. Terwijl het debat na nieuwe aanslagen in Europese steden op het scherpst van de snede doorgaat en inlichtingendiensten overuren draaien, moeten ook stedelijke ontwikkelaars en planologen zich de vraag stellen hoe we het ontstaan van ‘conglomeraten van armoede’ kunnen bestrijden, zoals Van Walsum het zo mooi omschreef. En als het al zover is: hoe achterstanden zijn in te lopen. Dat is precies wat het Pact op Zuid / Nationaal Programma Rotterdam-Zuid (NPRZ) beoogt.
Ongelijkheid bestrijden is een verhaal van de lange adem en voor het NPRZ is minstens twintig jaar uitgetrokken. Dat is geen overbodige luxe, want Rotterdam-Zuid heeft vooralsnog de schijn tegen. Uit een recent gepubliceerde studie van het Planbureau voor de Leefomgeving over stedelijk economische ongelijkheid, blijkt Rotterdam-Zuid verder achterop te raken ten opzichte van andere delen van de stad. Dat heeft overigens meer te maken met het groeien van de inkomens aan de noordoever van de Maas dan het wegzakken van Zuid. Je kunt dus net zo goed stellen dat Rotterdam-Zuid onvoldoende meeprofiteert van het relatieve succes van de Maasstad als geheel.
In een interview in ROm #3, maart 2016 benadrukken de onderzoekers van het PBL dat fysieke interventies over het algemeen onvoldoende soelaas bieden als middel om ruimtelijke segregatie te verkleinen. Ze pleitten daarom voor een people based-aanpak. Vrij vertaald: meer investeren in onderwijs en in de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt.
Mensgericht Het NPRZ is een integraal programma waarin bewoners centraal staan. Het is een lijn die met het Pact op Zuid werd ingezet door ondersteuning van initiatieven als Rotterdam Vakmanstad. De Rotterdamse aanpak is bij uitstek people based en daarmee haar tijd ver vooruit. De focus ligt op de jeugd, die heeft immers de toekomst.
De aanpak is opgezet als cyclus die begint op school, waar de jeugd van Zuid met extra begeleiding betere skills krijgt aangeleerd en meer kennis krijgt aangereikt die aansluiten bij de lokale arbeidsmarkt. De tweede pijler is werk. Het bedrijfsleven geeft een soort plaatsingsgarantie af voor scholieren met een relevante opleiding en het juiste niveau, en is ook bij de scholing betrokken. De derde pijler is wonen. Want, zo is de gedachte, een jonge Rotterdammer die op Zuid opgroeit, het goed doet en uitzicht heeft op een prima salaris, moet iets te kiezen hebben. Maar het eenzijdig goedkope woningaanbod sluit volgens NPRZ-directeur Marco Pastors niet aan bij de vraag, en daardoor verliest Zuid succesvolle mensen aan andere gemeenten.
Volgens een tussenrapportage van het NPRZ begint de aanpak zijn vruchten af te werpen. ‘De resultaten na ruim twee jaar zijn veelbelovend. Kinderen zitten langer op school, jongeren krijgen meer beroepsgericht onderwijs, er zijn al flink wat banen voor starters.’
Maar waar de onderzoekers van het PBL zeggen dat steden de neiging hebben zich blind te staren op de stenen en ze de sociale agenda over het hoofd zien, komt op Zuid die fysieke agenda – huizen bouwen – maar moeilijk van de grond. Tot nu toe is vooral geïnvesteerd in verbetering van onderwijs en arbeidskansen. ‘Maar dat is stoken voor de buren als Zuid geen betere woningen krijgt’, benadrukte Pastors afgelopen januari in het Rotterdamse AD.
Particuliere huurwoningen Voor het deel van de woningvoorraad dat in handen is van de woningcorporaties ligt het programma redelijk op schema. ‘Over de hele linie vindt sloop-nieuwbouw plaats. We zetten nieuwe producten in de markt, deels in de vrije sector met een iets hogere huurprijs’, vertelt Dennis Lausberg, directeur Vastgoed en Ontwikkeling van Woonstad Rotterdam.
Maar het knelpunt zit ‘m in het particuliere deel van het huurwoningenbestand. Dat is in Rotterdam-Zuid relatief groot. De gemeente heeft weinig tot geen grip op de eigenaren, die soms kleine particulieren zijn of grotere exploitanten. In het verleden voerde de gemeente menig strijd met notoire huisjesmelkers die hun woningen lieten verkrotten en kwetsbare huurders uitbuitten, waaronder Cees Engel, die in 2008 werd uitgekocht. Van de 35.000 huizen die volgens de gemeentelijke Woonvisie op Zuid moeten worden verbeterd, zijn er 23.000 in particuliere handen. ‘De ambitie is om 13.000 van deze particuliere woningen naar een basiskwaliteitsniveau terug te brengen en bij 10.000 woningen een noodzakelijke herstructurering door te voeren’, aldus de Woonvisie. Dat laatste staat voor sloop-nieuwbouw. Maar de grote vraag is wie dat gaat betalen.
Volgens Pastors is het vervangen van die 10.000 particuliere huurwoningen een absolute voorwaarde om in de eerder genoemde wooncarrière te kunnen voorzien, een van de drie pijlers van het NPRZ. Maar van het budget dat het vorige college hier al voor beschikbaar stelde (26 miljoen euro), snoepte het nieuwe college 14 miljoen euro af. Dat leidde tot een stevige confrontatie tussen Pastors en Leefbaar-wethouder Ronald Schneider. Andere partijen, zoals woningcorporaties, zouden volgens Schneider het ‘gat’ van 14 miljoen euro kunnen dichten, maar die zijn niet bereid om ervoor in de bres te springen. Begin januari verklaarde Pastors in het AD dat woningcorporaties eventueel gedwongen zullen worden mee te betalen voor de sloop-nieuwbouw van 10.000 verouderde particuliere huurhuizen op Zuid, om te zorgen dat de uitstroom van hogere inkomens naar omliggende gemeenten stopt.
Verantwoordelijkheid ‘Natuurlijk is de eigenaar allereerst verantwoordelijk voor zijn eigen bezit’, stelt Dennis Lausberg van Woonstad. ‘Maar als hij zijn vastgoed verwaarloost, is de gemeente volgens de Woningwet als eerste aan zet. Die kan panden laten opknappen en de rekening doorsturen naar de eigenaren.’
Het vervangen van complete woningen is volgens Lausberg extra gecompliceerd, omdat dit buiten de Woningwet valt en daarmee buiten de verantwoordelijkheid van de gemeente. Bovendien ligt er geen businesscase onder. ‘Stel, je moet een woning voor 85.000 euro opkopen, vervolgens investeer je 95.000 voor de bouw van een nieuwe woning die op de markt 100.000 euro waard is. Dat betekent een restschuld van 80.000 euro. De vraag is wie dat verlies op zich gaat nemen. Wij zijn niet verantwoordelijk voor het vastgoed van particuliere eigenaren. Als je als corporatie veel geld over hebt, dan is het makkelijker praten, maar we moeten ook ons eigen bezit goed onderhouden. Bovendien hebben we te maken met een heffing van de Rijksoverheid en – niet onbelangrijk – een verantwoordelijkheid richting onze huurders. We zijn wel altijd bereid om in gesprek te gaan over een oplossing.’
Volgens Pieterjan van der Hulst van Adviesbureau Berenschot, dat betrokken is geweest bij de organisatie van de particuliere woningbouwtransformatie van het NPRZ, verschuilen de corporaties zich deels achter de nieuwe Woningwet, die hen vertelt dat ze terug in het hok moeten. ‘Maar ik snap hun houding. Ze worden gevraagd om af te remmen en gas te geven’, zegt Van der Hulst. ‘Voor Rotterdam-Zuid levert dat wel een dilemma op. Daar zijn kwetsbare groepen overgeleverd aan particuliere huisbazen die slecht beheer en onderhoud plegen met als gevolg een neergang van de leefbaarheid, sociale veerkracht en veiligheid van het stadsdeel. Ik denk dat het belangrijk is om een deel van die huisvesting onder te brengen bij de corporaties, en wat betreft de financiering, daarvan ligt volgens mij een belangrijke verantwoordelijkheid bij Blok. Zijn voorganger heeft destijds zijn handtekening onder het NPRZ gezet en dat schept natuurlijk verplichtingen.’
Op 6 april jongsleden gaf minister Blok van Wonen in een brief aan bereid te zijn extra geld beschikbaar te stellen voor het Nationaal Programma. De minister geeft aan dat hij wet- en regelgeving wil wijzigen als dat nodig is (ten aanzien van het werkterrein van woningcorporaties). Daarmee is de angel voorlopig uit het conflict, maar de impasse is allerminst doorbroken. De andere partners van het NPRZ geven aan niet gerustgesteld te zijn. Er wordt duidelijkheid verlangd over het tempo dat de minister voor ogen heeft. Verder zijn er vragen over de precieze uitwerking van de maatregelen die de minister wil treffen en hoe de gelijkwaardige bijdrage in euro’s zal worden vertaald. ‘Kortom: een stap in de goede richting, maar we zijn er nog niet’, aldus een woordvoerder.
‘Rotterdam-Zuid té veel een speelbal’ ‘Marco Pastors heeft een mandaat als directeur NPRZ, maar geen geld. Dat is een probleem’, zegt de op Feijenoord geboren en getogen Rotterdammer Henk Oosterling, die zich al decennialang inzet voor goed, competentiegericht onderwijs op Zuid. Oosterling, universitair hoofddocent filosofie aan de Erasmus Universiteit, richtte tien jaar geleden het programma Rotterdam Vakmanstad op, dat momenteel draait op vier basisscholen met in totaal 1.300 leerlingen. Rotterdam Vakmanstad voorziet in zes uur extra begeleiding om het niveau van de jeugd op Zuid – volgens Oosterling nu gemiddeld op mbo-2 – op te krikken naar niveau mbo-4. ‘Dat zijn vaklieden die bedrijven graag willen hebben.’
Om die goede vakmensen op te leiden, moet je bij de bron beginnen: de basisscholen en de vmbo’s. ‘Het gaat om skills die we de jeugd van Zuid willen bijbrengen, die aansluiten bij de moderne realiteit van ICT. Daarmee kun je niet vroeg genoeg beginnen. En wat dacht je van de circulaire economie? Zo’n jongen of meid die in 2020 bij een bouwbedrijf gaat werken, moet begrijpen dat hij of zij een aanbesteding nooit zal winnen als duurzaamheid daarin niet is meegenomen. Jongeren moeten bovendien goed leren eten, want obesitas is hier een groot probleem.’ Voor die extra persoonlijke begeleiding is veel geld nodig. Oosterling: ‘Toen we in 2006 met het Pact op Zuid van start gingen, zou er één miljard euro beschikbaar zijn voor een langdurige en integrale aanpak, waarbij tal van partijen betrokken waren. Die investering is bij lange na niet gehaald en na de kredietcrisis donderde het hele pact, waar overigens weinig focus in zat, in elkaar. Pastors heeft dat als directeur van het NPRZ later weer mogen oppakken met een minder breed programma: meer focus, minder geld.’
Waarom plekken zoals DaMoer – waar alles met liefde gebeurt – en/of buurthuis Heeswijkplein 10 (HWP10)- waar je gewoon mag zijn zoals je bent – in en voor Moerwijk belangrijk zijn wordt achteraf bekeken heel goed duidelijk in deze reportage van Gezond en Gelukkig Den Haag
Over Gezond en Gelukkig Den Haag als beweging en Moerwijk in het bijzonder
Elke inwoner van Den Haag heeft recht op een zo gezond en gelukkig mogelijk leven. De beweging Gezond en Gelukkig Den Haag (GGDH) zet zich daar dan ook volop voor in. Dat is nodig, want de verschillen in gezondheid en geluk tussen de verschillende Haagse wijken zijn groot (Moerwijk is de meest ongezonde wijk van Nederland). En als er niks gebeurt, dan worden die verschillen alleen maar groter.
Dat betekent nieuwe inzichten omarmen, oude ideeën laten gaan. Een transitie. Van onszelf. Van onze maatschappij. En van onze zorg. We zitten er middenin. Hoe ziet zo’n transitie eruit? Op welke manier kunnen we hierbinnen bewegen? En hoe nemen we anderen hierin mee?
Jurgen Verbeeck, bestuurder van Parnassia, en Neo de Bono, mede-initiatiefnemer van de Moerwijk Coöperatie, Heeswijkplein 10 en recentelijk DaMoer vertellen over hun ervaringen.
Over Gezond en Gelukkig Den Haag Elke inwoner van Den Haag heeft recht op een zo gezond en gelukkig mogelijk leven. De beweging Gezond en Gelukkig Den Haag (GGDH) zet zich daar dan ook volop voor in. Dat is nodig, want de verschillen in gezondheid en geluk tussen de verschillende Haagse wijken zijn groot. En als er niks gebeurt, dan worden die verschillen alleen maar groter.
Medisch en sociaal domein verbinden Het bieden van zorg en welzijn gebeurt op dit moment door veel bevlogen professionals van wie de taken strikt zijn afgebakend. Dit geldt ook voor de financieringsstromen. De zorg wordt deels bekostigd door zorgverzekeraars en deels door de Rijksoverheid en gemeente. De welzijnstaken zijn voor rekening van de gemeente. GGDH vindt dat juist het medisch en sociaal domein elkaar moeten vinden. Zeker omdat er een nauwe relatie bestaat tussen gezondheid en armoede. Daarnaast zijn er diverse succesvolle burgerinitiatieven die het verdienen om breder te worden opgezet.
Duurzame zorg en gezondheidspreventie Gezond en Gelukkig Den Haag is om die reden continu in beweging om het medisch en sociaal domein met elkaar te verbinden. Diverse organisaties en burgerinitiatieven hebben zich inmiddels bij GGDH aangesloten. GGDH zorgt voor de onderlinge verbinding en faciliteert in het samen kunnen optrekken. Daarbij streeft iedereen dezelfde doelen na: het bieden van duurzame medische en sociale zorg, het voorkomen van gezondheidsproblemen door vroege signalering, het beheersen van de kosten én zorgen voor voldoende en gemotiveerde zorg- en welzijnsmedewerkers. We nemen positieve gezondheid als basis.
Aansluiten bij beweging Doe net als Heeswijkplein 10 mee en meld je aan. Elke organisatie of burgerinitiatief met dezelfde doelstellingen is van harte welkom om zich bij GGDH aan te sluiten. Samen zorgen we ervoor dat elke inwoner van Den Haag zich – binnen de eigen mogelijkheden – zo gezond en gelukkig mogelijk kan voelen.
Contact met Gezond en Gelukkig Den Haag Contact opnemen met Gezond en Gelukkig Den Haag is simpel. Vul daarvoor het contactformulier in
Als bewoners van Moerwijk kunnen wijzelf een belangrijke bijdrage leveren om eenzaamheid te voorkomen of tegen te gaan. Dat is ook 1 van de redenen waarom we met het uitbreken van de corona crisis een hulpactie gestart zijn en buurthuizen zoals op de Jan Luykenlaan 119 en op Heeswijkplein 10 openen.
Daarvoor is een nieuwe toolkit ‘Betrokken buurten tegen eenzaamheid’ van het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners beschikbaar. Ontdek ‘m hier.
Het netwerk LSA bewoners is een netwerk van 2.500 bewonersinitiatieven zoals de Moerwijk Coöperatie.
3. Eenzaamheid bespreekbaar maken Het is belangrijk om achtergrondinformatie te hebben over eenzaamheid, en te weten hoe je het bespreekbaar kunt maken. Daarvoor zijn vooral een artikel met basisinformatie en een podcast beschikbaar in de toolkit.
4. Samenwerken Om eenzaamheid te voorkomen of tegen te gaan is samenwerking in onze buurten van groot belang. Daarover geeft de toolkit een verhaal, voorbeelden en informatie over lokale coalities als voorbeeld voor het tegengaan van eenzaamheid.
Heb of weet je zelf nog meer tools die helpen bij het voorkomen of tegengaan van eenzaamheid? Laat een reactie achter onder dit bericht.
De gemeente Den Haag en de bewoners van stadsdeel Zuidwest hebben vrijdag het startsein gegeven voor een campagne die aandacht geeft aan de vele initiatieven in Moerwijk, Morgenstond en Bouwlust/Vrederust. Het gaat om ruim 35 initiatieven die met de inbreng en betrokkenheid van bewoners en maatschappelijke organisaties van de grond zijn gekomen. Onder het motto ‘Zuidwest op z’n best’ vertellen bewoners en professionals hoe zij hun steentje bijdragen aan het welzijn in dit deel van de stad.
Op de website zuidwestopznbest.nl zijn 35 buurt- en wijkinitiatieven verzameld, van klein tot groot. Een van de voorbeelden is het project ‘Groene Matties’ dat op 13 maart start. Tijdens dit project gaan ongeveer vijftien bewoners aan de slag met de ongebruikte binnentuinen. Een ander is de zelforganisatie de Moerwijk Coöperatie, een bewonersorganisatie, een bewonersbedrijf en een bewonersplatform in 1.
Nog een voorbeeld is het initiatief ‘Made in Moerwijk’ aan het Westhovenplein. Hier worden bewoners aan werk geholpen, door hen op te leiden tot kleermaker, fietsenmaker of toezichthouder. Daarnaast opent binnenkort in Moerwijk zowel het Activiteitencentrum Jan Luykenlaan, maar ook het buurthuis Heeswijkplein 10 (HWP10) waarmee gehoor wordt gegeven aan de roep van de bewoners om meer ruimte voor ontmoeting.
Bezoek Balster Wethouder Martijn Balster bracht vrijdag een bezoekje aan het stadsdeel. ‘Zuidwest verbeteren kan alleen met behulp van bewoners. Zij weten het beste wat er speelt én wat er beter moet’, aldus de wethouder. ‘We hebben nog een lange weg te gaan. We moeten aan de slag én met elkaar in gesprek, dus roep ik alle Zuidwesters op om mee te blijven denken en mee te werken aan het vervolg. Het is hoog tijd om Zuidwest op z’n best te laten zien.’
Artikel in het AD waarin Bettelies Westerbeek Neo de Bono en Wethouder Martijn Balster over de uitdagingen waar Den Haag Zuidwest voor staat
Dat de gemeente miljoenen gaat uittrekken om Den Haag Zuidwest aan alle kanten aan te pakken is prachtig. Het behoort immers tot de armste gebieden van Nederland. De nood is echter zo hoog dat bewoners oproepen om al op korte termijn iets te doen aan de ellende.
Voor de zij-ingang van de Marcus kerk in Moerwijk staat deze middag een lange rij mensen. Het zijn bewoners die hier een voedselpakket komen ophalen. Binnen is het een drukte van belang. Vrijwilligers moeten bezoekers er af en toe op wijzen dat ze 1,5 meter afstand moeten houden. De bewoners die hier wekelijks komen zijn mensen die nauwelijks kunnen rondkomen. Zonder de voedselpakketten zouden sommigen hun huur niet kunnen betalen, weet buurtpastor Bettelies Westerbeek. ,,Deze wijk is echt straatarm’’, zegt ze zuchtend.
,,Het is een wijk die nog steeds achteruit gaat. Je hebt hier het goedkoopste aanbod huurhuizen. Mensen in een noodsituatie komen allemaal hier naartoe. De huizen zijn van slechte kwaliteit en de corporaties hebben geen geld om daar wat aan te doen. Gelukkig ziet iedereen dat nu ook, dat is een beetje winst.’’
Schuldhulpverlening De buurtpastor, die zelf ook in de wijk woont, is dan ook blij dat de gemeente en het rijk tientallen miljoenen vrij maken voor het opknappen van Zuidwest. ,,Daar zitten goede plannen bij. Maar er is hier sprake van acute nood. Veel mensen zitten nú in de problemen. Die zitten in de schuldhulpverlening of hebben andere maatschappelijke problemen. De plannen zijn vooral voor de langere termijn, dus daar hebben mensen nu niet zoveel aan.’’
‘We moeten niet doen alsof het geld van het rijk dé oplossing is voor alle problemen’ – Bewoner Neo
Ook bij de bewonersorganisatie gaat nog niet meteen de vlag uit. ,,Er komt een klap geld hier naar toe, maar we moeten niet doen alsof we de zilvervloot hebben gewonnen. Deze wijk is de afgelopen tien jaar zó verwaarloosd. De huizen zijn van slechte kwaliteit met veel schimmel. Er is hier veel achterstallig onderhoud. Dat zijn we nu aan het inhalen’’, vertelt coördinator Neo.
Stinkende best Hij is bang voor een verkeerde besteding van al die miljoenen vanuit het rijk. ,,Ik houd mijn hart vast. De wethouder heeft allerlei ambities en we zien dat hij echt zijn stinkende best doet. Maar we zien ook dat de afstand tussen de wijk en het stadhuis groot is, en dat wat de wethouder met ons bespreekt niet altijd goed landt in de gemeenteraad of bij zijn collega-bestuurders. We hebben dus niet alleen geld nodig maar ook nieuw beleid.’’
Daarom is het van groot belang, vindt hij, dat bewoners snel betrokken worden bij het maken van de plannen. Die weten immers het beste wat er speelt in de wijk. Het moet niet zo zijn, aldus Neo, dat de gemeente pas bij hen langsgaat als de plannen al klaar zijn. ,,We willen echt participeren. De actieve bewoners hier zijn best betrokken, er zit best veel energie in deze wijken.’’
Op korte termijn zal er ook snel wat moeten gebeuren. Westerbeek: ,,Het belangrijkste voor nu is dat de basis in orde is.’’ Zij doelt dan onder meer op het maatschappelijk werk, goede schuldhulpverlening en voorzieningen voor bewoners op loopafstand. ,,Maar juist op die basisvoorzieningen wordt continu bezuinigd.’’
Bewoners in de wijk moeten volgens Neo weer vertrouwen krijgen in de overheid. Zij zijn in het verleden vaak blij gemaakt met een dode mus, vertelt hij. ,,Het vertrouwen is helemaal weg. Het belangrijkste is dat dit wordt hersteld. Dat de mensen weer het gevoel krijgen: de gemeente is ook van ons.’’
Armoede en ziekte Het is niet allemaal kommer en kwel. De afgelopen jaren zijn er nieuwbouwwoningen bijgekomen en hebben veel portiekwoningen een mooie gevel gekregen. Maar achter veel deuren is het nog steeds mis. Zuidwest scoort op vrijwel alle vlakken slechter dan de rest van Den Haag. Een kwart van de bewoners leeft in armoede en het gemiddelde jaarinkomen is 16.500 euro per inwoner, dat is 10.000 euro lager dan elders. Zes op de tien inwoners heeft een chronische ziekte en bewoners leven gemiddeld 7 jaar korter en 14 jaar in slechtere gezondheid dan andere Hagenaars.
Bij het rijk zijn ze inmiddels ook doordrongen van de problemen in Zuidwest. Het is een van de zestien stedelijke vernieuwingsgebieden in Nederland, waar de komende jaren flink in wordt geïnvesteerd. Het Haagse gemeentebestuur mikt op een integrale aanpak. Er komen niet alleen nieuwe woningen bij, maar er komt ook aandacht voor onderwijs, economie, veiligheid en participatie. ,,Maar ook: goede schuldhulpverlening, aandacht voor de gezondheid van mensen en voldoende werkgelegenheid. Daarom bereiden we een aanpak voor waar het mes aan twee kanten snijdt.’’
Het gaat niet alleen om stenen, maar ook om alle problemen achter de voordeur – Wethouder Martijn Balster
Wethouder Martijn Balster (Wonen) beseft dat de problemen niet binnen enkele jaren zijn opgelost. Er zijn plannen voor duizenden woningen. ,,Maar we hebben ook gezegd: die sociale kant moeten we ook opbouwen. Het gaat niet alleen om stenen, maar ook om alle problemen achter de voordeur.’’ Want woningen alleen zijn niet bepalend voor de leefkwaliteit van bewoners. Bij een prettige woonomgeving horen ook voldoende voorzieningen.
Gedoemd te mislukken De opgave is groot. ,,We kunnen dit allemaal niet alleen’’, zegt Balster. Samenwerking met bewoners en andere maatschappelijke partners is volgens hem noodzakelijk. Anders is zo’n jarenlange aanpak gedoemd om te mislukken. De wethouder weet dat het vertrouwen van de bewoners in de gemeente laag is. Maar daar wil hij met deze aanpak verandering in brengen.
Naast het geld van het rijk – de stad stuurt binnenkort een plan naar de minister – gaat Den Haag zelf flink investeren. Zo gaat 36 miljoen van de ruim 120 miljoen euro voor gebiedsontwikkeling naar Zuidwest. Ook zal een deel van 50 miljoen voor sociale woningbouw hier naar toe gaan. Aan de sociale kant is een eerste stap gezet met een investering van 17 miljoen.
In deze onzekere tijden is de behoefte aan verbonden enorm groot. Weet dat je niet alleen bent.
Heb je vragen over of wil je coronahulp aanbieden? Neem dan contact op met: Bettelies: Bel, sms of Whatsapp 06 24 86 16 71 of stuur een mail naar [email protected] Neo : Bel, sms of Whatsapp 06 34 196 796 of stuur een mail naar [email protected] Henny : Bel, sms of Whatsapp 06 43 18 49 86 of stuur een mail naar [email protected]
Woon je in Moerwijk en heb je behoefte aan een warme maaltijd? Neem dan even contact op met:
Omid. : Bel, sms of Whatsapp 06 84 65 22 32 of stuur een mail naar [email protected]
Meer nieuws over en vanuit Moerwijk lezen? Weten wat er speelt in onze wijk? Kijk dan ook even op www.MijnMoerwijk.nl
Ons helpen met Coronahulp in Moerwijk te bieden? Kijk dan hier >> Volop hulp in Nederland Nederland laat zich van haar beste kant zien. Op veel plekken worden boodschappen gedaan of medicijnen gehaald, honden uitgelaten, belrondes onder oudere gemeenteleden gedaan en voedsel ingezameld voor de voedselbank. Het platform #nietalleen brengt al die initiatieven nu bij elkaar, zodat ze elkaar kunnen versterken. Ook in Moerwijk zijn er diverse initiatieven actief. Bijvoorbeeld Geloven in Moerwijk en de Moerwijk Coöperatie met de Corona Hulp Actie
Project aanmelden voor #nietalleen Heeft uw diaconie mogelijkheden om te helpen? Meld uw initiatief of diaconie dan aan op www.nietalleen.nl. Vanaf vandaag kunnen mensen die behoefte hebben aan hulp of een gesprek bellen naar 0800 1322. Zij worden dan gekoppeld aan het plaatselijke initiatief. Kent u mensen die behoefte hebben aan hulp? Laat hen dit nummer bellen of bel voor hen.
Op dit moment zijn de volgende organisaties aangesloten bij #nietalleen (en de lijst groeit): verschillende kerkgenootschappen waaronder de Rooms-Katholieke Kerk en de Protestantse Kerk, CGK, GKv, NGK, EO, Stichting Present, Stichting HIP, Navigators, Kerk in Actie. Daarmee is een landelijk dekkend netwerk beschikbaar.
Wat gaat goed en wat kan beter in Moerwijk? Ga in gesprek met wethouder Martijn Balster. Dit kan op een aantal vrijdagen bij verschillende locaties dit najaar. Aanstaande vrijdag is het spreekuur van 10:30 tot 11:30 uur op de Jan Luykenlaan 119. Iedereen is van harte welkom, de koffie staat klaar.
Martijn Balster is wethouder Wonen, Wijken, Welzijn en ontwikkeling Zuidwest. Ook is hij stadsdeelwethouder voor Escamp en dus ook van/voor Moerwijk
Wanneer en waar Op vrijdag 9 oktober 2020 van 11.00 tot 11.30 uur, Jan Luykenlaan 119
Toegang Gratis.
Martijn Balster is wethouder Wonen, Wijken en Welzijn en 5e locoburgemeester.
Portefeuille
Woonbeleid bestaande stad
Woonruimteverdeling
Pandbrigade
Grondbedrijf
Gebiedsontwikkeling Zuid-West
Ruimtelijke ontwikkeling stadsdelen Escamp en Loosduinen
Over de Moerwijk Coöperatie De Moerwijk Coöperatie is een bewonersorganisatie + bewonersbedrijf + bewonersplatform in 1.
Een bewonersorganisatie om de bewoners te vertegenwoordigen en dingen te kunnen agenderen en al dan niet samen met de gemeente te organiseren.
Een bewonersbedrijf om de nodige werkzaamheden zelf (betaald) uit te kunnen voeren. Genoeg te doen!
Een bewonersplatform om belangrijke zaken die in Moerwijk spelen en ons aan het hart gaan zichtbaar en bespreekbaar te kunnen maken.
Word lid! Door van de Moerwijk Coöperatie lid te worden, laat je zien dat je de Moerwijk Coöperatie belangrijk vindt. Hierdoor zien de gemeente en andere instanties die ons geld (kunnen) geven dat er bij bewoners draagvlak is voor de Moerwijk Coöperatie. Een coöperatieve vereniging met 100 leden maakt al indruk, maar met meer dan 300 leden kan niemand om je heen. Lees verder>>
Achtergrond De Wijkeconomie was vooral een onderwerp van de sociale agenda en om die economie te bevorderen werden gemeenten, de welzijnssector en woningcorporaties met subsidies en politieke druk aangezet tot een carrousel van goedbedoelde programma’s en projecten. Die draaiden vooral om de werkgelegenheid, activering, begeleiding en banencreatie. Maar voor ondernemerschap vanuit de mensen in de wijken zelf was vanuit deze geïnstitutionaliseerde wereld – hoe kan het ook anders – nauwelijks aandacht.
De Volkskrant schreef al eerder een goed artikel over de uitdagingen waar wijken als Moerwijk voor staan. Toen ging het over de Regiodeal en waarom die nodig was. Dit keer gaat het over waarom het nodig is om te investeren in de gezondheid van bewoners van arme wijk als de onze. Mocht je wethouder Kavita Parbhudwyal tegenkomen, na het lezen van dit artikel dan weet je wat je haar moet vragen.. GELD
De gezondheidsverschillen tussen bewoners van ‘goede’ en ‘slechte’ wijken zijn gigantisch. Lageropgeleiden leven maar liefst 15 jaar minder in goede gezondheid dan hogeropgeleiden. De ongelijkheid groeit, en de coronacrisis maakt dat nog eens erger. Waarom wordt er niet veel meer ingezet op preventie?
Morgen is Angeliques grote dag. Een anonieme weldoener heeft haar een nieuwe vloer geschonken en zal ervoor zorgen dat haar flatje in de Haagse Moerwijk er straks weer schimmelvrij en strak geverfd bij ligt. Ook krijgt ze een nieuwe voordeur. Dat is hard nodig, de huidige is door haar ex vernield. Hij sloeg niet alleen op de deuren trouwens, vertelt ze in één moeite door.
Angelique, een vrouw van middelbare leeftijd, kan de bescheiden home make-over niet zelf betalen. Een baan heeft ze niet, schulden wel, ‘want ze maken het voor mensen zoals ik veel te makkelijk om dingen te bestellen’.
Over die schulden heeft ze dan weer zorgen. Zo vindt haar bewindvoerder haar KPN-abonnement, waardoor zij televisie kan kijken en haar dochter op internet kan, te duur. Maar hoe moet het dan met het schoolwerk van haar dochter?
Daar denkt ze nu even niet aan, in de wijkwinkel, waar bewoners een gratis maaltijd kunnen krijgen en kunnen afspreken wie voor wie kan koken, als bij de buren het weekgeld – 30 euro is niet ongewoon – op is. Nu straalt ze bij de gedachte aan nieuw laminaat.
De laagste huren van de stad Mensen zoals Angelique zijn er veel in Moerwijk, een van de armste wijken van Den Haag, van heel Nederland zelfs. Gebouwd na de Tweede Wereldoorlog, veel portiekwoningen van drie etages hoog, met het bouwgruis van de bombardementen in het beton.
Moerwijk heeft al jaren de laagste huren van de stad, dus trekt het mensen aan met verslavingsproblemen, met psychiatrische problemen, met schuldenproblemen. En wie het kan betalen, gaat juist uit Moerwijk weg. De vergelijking met een afvoerputje is dan snel gemaakt.
Naast een van de armste wijken is Moerwijk ook een van de ongezondste wijken van Nederland. Huisarts Amanda de Glanville heeft inmiddels een goede band met de medisch specialisten in de stad. Ze moet immers vaak overleggen over de patiënten die ze naar de ziekenhuizen doorverwijst.
Wat ze in haar praktijk ziet: ‘Veel ellende, veel acute zorg. Mensen kampen met overgewicht, suikerziekte, longkanker, atriumfibrilleren en vaak psychiatrische aandoeningen. Hart- en vaatziekten komen hier even vaak voor als in Bulgarije, een land waar de gezondheid ver achterloopt op het Europees gemiddelde. Waar elders in Den Haag mensen gezondheidsklachten krijgen vanaf hun 70ste, zijn mensen hier met 55 al echt oud.’
Die combinatie van sociaal-economische problemen en gezondheidsproblemen is geen toeval.
Moerwijk, in Den Haag, is een van de armste wijken van Nederland. Beeld Arie Kievit
Het probleem De gezondheidsverschillen tussen mensen in de ‘goede’ wijken en de ‘slechte’ wijken zijn gigantisch. Het CBS zocht het uit: Nederlanders met als hoogst genoten opleiding het vmbo leven ruim zes jaar korter dan hoogopgeleiden. Bovendien leven zij bijna vijftien jaar minder in goede gezondheid dan hun medeburgers die hbo of universiteit hebben gedaan.
Laagopgeleide Nederlanders hebben bijna zes keer zo vaak diabetes, twee tot drie keer zo vaak de longziekte COPD, hebben ruim twee keer zo vaak last van chronische stress, angst of depressie, ruim tweeënhalf keer zo vaak obesitas.
En dan sterven baby’s in armere wijken ook nog veel vaker voor de geboorte dan in de rijke delen van de stad.
De gezondheidsverschillen zijn niet nieuw, zegt Jochen Mierau, hoogleraar economie van de Volksgezondheid aan de Rijksuniversiteit Groningen en wetenschappelijk directeur van de Aletta Jacobs School of Public Health. ‘Dit weten we al sinds de eerste studies hiernaar van eind jaren zeventig in Engeland.’ Daar bleek onder ambtenaren: hoe lager de salarisschaal, hoe slechter de gezondheid. Mierau: ‘Of je nu kijkt naar inkomen, opleidingsniveau of op wijkniveau, dat maakt niet zoveel uit. Altijd blijkt dat gezondheid en sociaal-economische status met elkaar samenhangen.’
In arme wijken roken de bewoners vaker, bewegen ze minder, hebben ze vaker overgewicht. Interessante uitzondering, zegt Mierau, is het alcoholgebruik. Dat is onder hoogopgeleiden juist hoger.
De Nederlandse aanpak van die gezondheidsverschillen is al sinds de jaren tachtig weinig adequaat. ‘Elke paar jaar komt er een notitie uit, waarin staat dat de verschillen verder zijn toegenomen, waarop iemand plechtig belooft dat ze vanaf nu écht zullen afnemen. Een paar jaar later blijken de verschillen toch weer groter te zijn. Alle overheidsprogramma’s om de verschillen te verkleinen hebben averechts uitgepakt’, zegt Mierau.
De coronacrisis vergroot de kloof alleen maar verder, die treft de armste wijken het hardst. In Moerwijk is het aantal gezinnen dat van de voedselbank afhankelijk is omhooggeschoten. Honderdvijftig waren het er begin maart, drie maanden later zijn het er zeshonderd. Op de wachtlijst voor de noodopvang van daklozen staan inmiddels honderdvijftig mensen. En dat zijn alleen degenen die zich hebben aangemeld.
Voor die ongelijkheid, zegt Jet Bussemaker, zullen we uiteindelijk een ‘ontzettend hoge prijs’ betalen. Bussemaker, oud-staatssecretaris Zorg en oud-minister van Onderwijs, is inmiddels hoogleraar in Leiden, voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) en betrokken bij projecten in Moerwijk om de gezondheidsverschillen te verkleinen. De Raad brengt dit weekend het essay Gezondheidsverschillen voorbij uit, een oproep tot een brede maatschappelijke verandering om de verschillen te verkleinen.
Bussemaker: ‘Als we niets doen, worden de verschillen zo groot dat bij grote groepen mensen het vertrouwen in de overheid verder afneemt. Dat leidt tot maatschappelijke onrust, waarvan iedereen in de samenleving last krijgt. Deze ongelijkheid is dé sociale kwestie van het moment.’
Dat vindt ook Ruben Wenselaar, bestuursvoorzitter van Menzis, een zorgverzekeraar die zich wil onderscheiden door de inzet op preventie. ‘Het vraagstuk van de tweedeling is veel fundamenteler dan alleen de levensverwachting. Het gaat om welke dynamiek het oproept, hoe groepen tegenover elkaar komen te staan, over het draagvlak voor het pensioenstelsel. Dat komt allemaal in het geding.’
De oorzaken Fiets met Neo de Bono door Moerwijk en je hebt niet het idee dat je door een getto rijdt. Er is veel groen, de lanen zijn breed, flink wat gevels zijn opgeknapt. ‘Een façade’, zegt Neo, achter de deuren schuilen de problemen, veroorzaakt door jaren van politieke verwaarlozing.
Neo praat zeventig minuten in het uur, met een Bart Chabot-achtige uitstraling. Geboren Rotterdammer en ooit internetondernemer, schathemeltjerijk, todat hij (‘lang verhaal’) op zijn 33ste door God werd geroepen, en schrok van het vooruitzicht dat er op zijn grafsteen ‘hij was goed in geld verdienen’ zou komen te staan. Nu woont hij ‘als een moderne monnik’ in Moerwijk, betaalt de geloofsgemeenschap zijn huur en is hij nauw betrokken bij de bewonersorganisatie de Moerwijk Coöperatie. ‘In anderhalf uur pakketten uitdelen bij de voedselbank hoor ik meer dan drie researchers van de gemeente in anderhalve maand.’
Het gaat niet goed in de wijk, zegt Neo. Kijk hier, aan de Hillenraadweg, is het pikkedonker ’s nachts. ‘Daar wordt gehoerd en gesnoerd, dat wil je niet weten. En de politie komt hier niet.’ Elke nacht om twee uur hoort hij – ‘kloenk, kloenk’ – jongeren de lachgascilinders zijn wooncomplex binnen tillen. Toen de coronacrisis uitbrak moesten alle hulpverleners van de gemeente verplicht thuis blijven. ‘Maar daar gaat de honger niet van weg, hoor.’
Buurthuizen zijn gesloten, de bibliotheek waar buurtbewoners lezen kunnen oefenen of kunnen internetten (‘de Nokia is hier de meestvoorkomende telefoon’, zegt huisarts De Glanville) is allang weg. ‘De enige manier om met de overheid te communiceren, is ertegen te ageren’, zegt Neo. Onder elke brief van de gemeente staat dat je bezwaar kunt maken, maar een gewoon gesprek is niet mogelijk. Dus als de GGD dan een preventiewinkel in de wijk wil openen, moet hij lachen. ‘Alsof folders in een laaggeletterde wijk zomaar ineens gelezen worden.’
In zo’n omgeving is het moeilijk gezond te blijven. De huizen zijn slecht, daar worden mensen ziek van. Allergieën nemen toe. Maar het is vooral de mentale frustratie nergens controle over te hebben die mensen opbreekt. Weer een verslaafde buurman, nieuwe psychiatrische problemen in het portiek, schulden die zich opstapelen.
Als je dan van 30 euro per week moet rondkomen, zegt huisarts De Glanville, ‘dan kies je wat de buik vult, en niet wat goed voor je is. Chips en frikandellen zijn dan logische keuzes.’ Stoppen met roken, is geen prioriteit. En sporten? Van welk geld? En in welke vrije tijd als je alleenstaande moeder bent en drie losvaste baantjes hebt?
In de Marcuskerk in Moerwijk worden voedselpakketten verstrekt. Beeld Hollandse Hoogte / Phil Nijhuis
En daar, zegt hoogleraar Mierau houdt ons zorgstelsel allemaal geen rekening mee. Sterker nog, dat werkt dit soort ontwikkelingen in de hand.
Als je in Nederland ziek wordt, krijg je de beste zorg van de wereld, maar het stelsel leidt ook tot vreemde situaties, legt Wenselaar van Menzis uit. ‘Als een baby’tje te vroeg wordt geboren, trekken we daarvoor alles uit de kast: artsen, couveuses, noem maar op. Volkomen terecht. Dat kost tienduizenden euro’s, en niemand vraagt om de businesscase. Zo’n vroeggeboorte komt regelmatig door het roken tijdens de zwangerschap. Dan denk ik: het zou toch handig zijn geweest als we meer in die eerste negen maanden hadden geïnvesteerd.’
Maar op preventie, op volksgezondheid is niemand af te rekenen. Mierau: ‘Dus als er bezuinigd moet worden, gebeurt dat juist snel op volksgezondheid.’ Nu is het moment dat we dat gaan zien, voorspelt hij. De sportcentra, de buurthuizen, ze komen allemaal in de knel. ‘De samenloop van corona en een recessie gaat een gigantische impact hebben op de gezondheidsverschillen, die lopen bij elke recessie verder op. Nú kunnen we voorkomen dat we over drie jaar weer een rapport hebben over de ongewenste toename en met de roep om maatregelen er nu echt iets aan te doen.’
De gezondheidsverschillen zijn wat bestuurskundigen ‘een wicked problem’ noemen, zegt Bussemaker. Een hopeloos ingewikkelde kluwen aan problemen, die allemaal op elkaar inwerken. Trek je aan het ene touwtje, dan trekt ergens verderop de knoop zich verder vast.
Bij het ontrafelen ervan is de overheid te gewend geraakt aan het idee dat mensen alleen zelf verantwoordelijk zijn voor hun eetpatroon, voor hun rookgewoontes. Bussemaker: ‘We hadden veel te hoge verwachtingen van de zelfredzaamheid van burgers.’ De aanpak om de verschillen te verkleinen moet zich niet (alleen) concentreren op gezond eten of het stoppen met roken, er moet worden gezocht naar de oorzaken achter de oorzaken, betoogt de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving in het nieuwe essay.
Het is een deprimerend rijtje factoren dat de bestaansonzekerheid vergroot en leidt tot chronische stress. Tochtige huizen met schimmel op de muren, weinig groen in de armere stadswijken, fijnstof van de nabijgelegen snelweg, schulden uiteraard, baanonzekerheid door de zzp-isering, het woningtekort waardoor sociaal zwakkeren bij elkaar in de wijk komen te wonen, de druk om te presteren in het onderwijs.
De oplossingen Neo de Bono en Amanda de Glanville hebben inmiddels een nieuw project: het Huis van Gé. De G van gezondheid, en Gé als betrouwbaar persoon. Een personificatie van een fijne plek waar mensen met al hun sores naartoe kunnen, zonder dat ze een oordeel hoeven te verwachten. Waar ze fouten mogen maken. ‘Genade’, zegt Neo, ‘betekent vergeving, ook als je er niet om hebt gevraagd.’
De bedoeling is dat mensen er gezond leren koken, dat vrijwilligers mee gaan op boodschappensafari, om de ongezonde producten te herkennen, dat buurtbewoners wandelclubjes vormen: goed tegen overgewicht én tegen eenzaamheid. ‘Tegelijkertijd’, zegt De Glanville, ‘moeten we de supermarkten aanspreken op de schappen vol met ongezonde producten, hoog in vet, zout en suiker, die ze dagelijks in de aanbieding zetten.’
Wat onderzoekers zoals hijzelf ondertussen in die wijken zouden moeten doen, vindt hoogleraar Mierau, is op zoek gaan naar de gezonde bewoners. ‘Interessant zijn de mensen die een uitkering hebben, maar geen overgewicht, die niet roken, van wie de kinderen goed naar school gaan. Voor hen is veel te weinig aandacht, terwijl er veel mensen zijn zoals zij. Zij hebben als het ware een natuurlijk vaccin tegen al die omgevingsfactoren. De onderzoeksvraag moet zijn: waarom zijn er eigenlijk gezonde arme mensen? Als we die vraag beantwoorden, kunnen we veel beter helpen.’
Zulk soort onderzoek is pas net begonnen, zegt Mierau. De eerste voorlopige resultaten laten zien dat bijvoorbeeld een sterk sociaal netwerk ook bij arme mensen een goede voorspeller is van een gezond leven.
Op stelselniveau moet er het nodige veranderen, denkt Mierau. Het belangrijkste: iemand – een minister, een wethouder – moet politiek verantwoordelijk zijn voor de volksgezondheid. ‘Is het niet vreemd dat er nog nooit een ambtsdrager is opgestapt omdat het aantal mensen met overgewicht is toegenomen?’ Pas als een gezagsdrager kan worden afgerekend op een slechtere volksgezondheid, zullen de verschillen kleiner worden.
In die richting pleit ook Menzis-voorman Wenselaar. ‘Geef mij niet alleen een zorgplicht, maar ook een gezondheidsplicht.’ Die zou in alle vijf zorgwetten moeten worden opgenomen, vindt hij. Zorgverzekeraars zouden er dan per regio, samen met gemeenten en zorgorganisaties, voor moeten zorgen dat niet alleen de zorg, maar ook de volksgezondheid op orde is. ‘Je bekijkt hoe de situatie nu is, en spreekt af dat er over vijf jaar fundamentele verbeteringen zijn. Zo niet, dan heb je heel wat uit te leggen.’
Het betekent, denken de heren, dat er minder vrijblijvende maatregelen nodig zijn. ‘Waarom’, zegt Wenselaar, ‘kan ik eigenlijk nog struikelen over de bieraanbiedingen als ik een supermarkt binnenstap? Zouden alle ongezonde artikelen niet op een aparte afdeling moeten staan, zodat ik bewust de keuze moet maken iets ongezonds aan te schaffen?’
De suikertaks, nog zoiets. Mierau: ‘Hoewel we weten dat die leidt tot een afname van het frisdrankgebruik, blijven we er vooralsnog verre van. Of het caloriegehalte in bepaald eten: je kunt dat verplicht laten dalen. Strakker toezicht op de scholen, zodat kinderen geen ongezond eten meekrijgen. En wat te denken van stedenbouwkundige planning? Je kunt een stad zo inrichten dat mensen meer gaan bewegen. En uit onderzoek blijkt: hoe meer er wordt bewogen in een wijk, des te lager zijn de zorgkosten.’
Wenselaar vindt ook dat de overheid burgers moet kunnen verplichten aan preventieprogramma’s mee te doen. ‘Stel, je komt voor de derde keer in het ziekenhuis voor dezelfde kwaal, en we weten dat er bewezen succesvolle programma’s zijn die een nieuwe opname kunnen voorkomen. Dan moeten we kunnen zeggen: sorry hoor, maar je gaat nu dit programma in. Niet iedereen is in staat om zijn eigen verantwoordelijkheid te nemen, door gebrek aan gezondheidskennis of vaardigheden; je kunt dat niet eindeloos bij het individu laten. Soms moet je actiever helpen en ingrijpen. Als je vindt dat er fundamentele problemen zijn en je wilt die echt verkleinen, dan moet je ook doorpakken en maatregelen nemen.’
RVS-voorzitter Bussemaker denkt nog breder. Ooit, eind negentiende eeuw, werden de riolen aangelegd, het begin van de stadshygiëne. Niet als humanitair beleid voor de armen, maar als maatschappelijke verbetering voor iedereen. Het hielp de stank de stad uit, de difterie en cholera ook, het bracht fundamentele verandering voor miljoenen mensen. Zo’n grote sprong is nu weer nodig. Bussemaker: ‘We moeten op zoek naar een nieuwe riolering.’
DE SUIKERTAKS Nederland voert nog geen suikertaks in, de belasting met name gericht op suikerhoudende frisdranken. Staatssecretaris Blokhuis (Preventie) probeert vooralsnog door afspraken met frisdrankfabrikanten het suikergehalte te verlagen.
Daarmee voert Nederland het advies van de Wereldgezondheidsorganisatie niet uit. 43 landen wereldwijd doen dat wel, van Noorwegen tot Mexico, van het Verenigd Koninkrijk tot verschillende Amerikaanse staten. Volgens de WHO kan een prijsverhoging van 20 procent leiden tot een afname in consumptie van ook 20 procent.
Alleen de dreiging van het invoeren kan al helpen. In het Verenigd Koninkrijk verlaagden de fabrikanten het suikergehalte in hun frisdrank om aan de belasting te ontkomen. Dat scheelde volgens de Britse regering 45 miljoen kilo aan suiker die jaarlijks in de Britse magen vloeit.
Goed nieuws, vindt Foodwatch, een organisatie die zich inzet voor gezond eten. Gemiddeld drinken Nederlanders volgens Foodwatch 44 kilo suiker per jaar, kinderen zelfs 51 kilo. In een halve liter frisdrank kan tot wel het equivalent van 12 suikerklontjes zitten.
Te veel suikerinname kan leiden tot diabetes type 2, tot hartziekten en tot obesitas. Volgens een studie van wetenschappers van Harvard kom je jaarlijks ruim twee kilo aan als je elke dag één blikje frisdrank neemt, en die 150 kilocalorieën niet elders schrapt in je eetpatroon.
Coronahulp actie voor oa de Voedselbank Moerwijk Moerwijk is niet alleen de armste wijk maar ook de meest ongezonde wijk van Nederland. Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat corona een wijk als de onze extra hard treft. Er wonen veel mensen die afhankelijk zijn van de Voedselbank, leven van weekgeld of gewoon moeite hebben de eindjes aan elkaar knopen. Voor hun wordt het de komende tijd met alle Corona maatregelen extra moeilijk. Daarom zijn Geloven in Moerwijk, de diaconie van de Marcuskerk (PG de Drieklank) , de Cypreskerk , de Moerwijk Coöperatie en de Pit van Moerwijk de Coronahulp actie gestart.
Zo verstrekken we oa via de Voedselbank in Moerwijk wekelijks 300 voedselpakketten en of maaltijden aan mensen die niet genoeg geld hebben om iedere dag een volledige maaltijd op tafel te zetten.
Help ons helpen en GEEF! Via onderstaande link kun je geld doneren aan Geloven in Moerwijk, het komt op een speciale rekening te staan voor Coronahulp. In eerste instantie zullen we dit geld gebruiken om de pakketten van de Voedselbank aan te vullen zodat niemand tekort hoeft te komen.
Geef via uw eigen bankprogramma Doneren kan natuurlijk ook door uw gift via uw eigen bank over te maken naar NL 18 BUNQ 203 572 02 14 tnv onze (steun)stichting Pionieren in Moerwijk onder vermelding van ‘Donatie Coronahulp Moerwijk’
Het geld komt op een speciale rekening van onze Steunstichting Pionieren in Moerwijk en zal gebruikt worden voor de Voedselhulp in Moerwijk. Stichting Pionieren in Moerwijk geeft een ANBI status en giften zijn daarom aftrekbaar.
Geeft u liever praktisch? Handzeep, handgel, houdbare levensmiddelen zijn ook van harte welkom.
Heb je vragen of juist een aanbieding? Neem dan contact op met: Bettelies: Bel, sms of Whatsapp 06 24 86 16 71 of stuur een mail naar [email protected] Neo : Bel, sms of Whatsapp 06 34 196 796 of stuur een mail naar [email protected] Henny : Bel, sms of Whatsapp 06 43 18 49 86 of stuur een mail naar [email protected]
Woont u in Moerwijk en heeft u behoefte aan een warme maaltijd? Neem dan even contact op met Omid. : Bel, sms of Whatsapp 06 84 65 22 32 of stuur een mail naar [email protected]
Het Haagse Moerwijk krijgt een boost. Het stadsbestuur gaat bouwen aan een nieuwe school, een gezondheidscentrum en zo’n veertig sociale woningen. Daarnaast komt er een bedrijfsverzamelgebouw zodat mensen uit de wijk aan het werk kunnen. ‘Dit plan geeft Moerwijk een impuls’, zegt wethouder Martijn Balster (PvdA) tegen Omroep West.
Moerwijk is een van de wijken in Den Haag waar de armoede en werkloosheid het grootst zijn. Ook zijn veel woningen verouderd en in slechte staat. ‘Moerwijk is best kwetsbaar’, zegt wethouder Balster. ‘Daarom willen wij flink investeren in het stadsdeel Zuidwest en specifiek in Moerwijk. Dit plan draagt bij aan ons doel om Zuidwest er bovenop te krijgen en weer de wijk van hoop en perspectief te laten zijn.’
Een oud en leegstaand schoolgebouw in de Twickelstraat wordt gebruikt voor de nieuwe plannen. ‘De wachtlijst voor sociale woningen is groot’, zegt Balster. ‘Mensen moeten zeven jaar wachten voor ze aan de beurt zijn. Er is dus behoefte aan betaalbare en ook kwalitatief betere woningen in Moerwijk. Daarom komen hier ongeveer veertig sociale woningen.’
Gezondheidscentrum Naast de woningen komt er ook een gezondheidscentrum. Balster: ‘Dit is een initiatief van de huisartsen in de buurt en de bewonersorganisatie. De precieze invulling van het Huis van Gé(zondheid) ervan zal tot stand komen samen met de bewoners. Naast een huisartsenpraktijk kan je je voorstellen dat er bijvoorbeeld fysiotherapie gegeven wordt, en voedingsadviezen. Het moet in elk geval een laagdrempelig centrum zijn waar je zo even kan binnenwandelen.’
Bovendien gaat een bedrijfsverzamelgebouw ruimte geven aan lokale ondernemers. ‘Zo wordt de wijkeconomie gestimuleerd’, zegt Balster. ‘We bouwen op deze manier letterlijk en figuurlijk een fijne toekomst voor Moerwijk.’ Voor de woningen en het gezondheidscentrum gaat de gemeente uit van een bouwstart in 2023, en oplevering in 2024.
Over het Huis van Gé en de thuiskamer Bij Gé Moerwijk krijgt geen ziekenhuis maar een ‘huis van gezondheid’. De ontwikkeling en de invulling van dit Huis van Gé gaat anders dan normaal. Moerwijk gaat op basis van de positieve gezondheid-filosofie bepalen wat daar in komt.
Begin 2022 moet duidelijk zijn wat ‘Huis van Gé’ gaat worden. Doe mee. Dit is voor ons allemaal. Samen bedenken we wat voor een gezondheidscentrum Moerwijk nodig heeft. Hoe het Huis van Gé eruit gaat zien en wie er komen werken. Waar de wijk beter van wordt, wanneer we voelen ons bij Gé thuisvoelen. Dat bepalen wij met zijn allen. En daarom hebben we iedereen nodig die op enige manier in of bij de ontwikkeling van Moerwijk betrokken is. Meld je aan>> Over ons De Moerwijk Coöperatie is een bewonersorganisatie + bewonersbedrijf + bewonersplatform in 1.
Een bewonersorganisatie om de bewoners te vertegenwoordigen en dingen te kunnen agenderen en al dan niet samen met de gemeente te organiseren.
Een bewonersbedrijf om de nodige werkzaamheden zelf (betaald) uit te kunnen voeren. Genoeg te doen!
Een bewonersplatform om belangrijke zaken die in Moerwijk spelen en ons aan het hart gaan zichtbaar en bespreekbaar te kunnen maken.
Wethouder Martijn Balster heeft vrijdag 5 juni de Gulden Klinker voor de Marcustuin ingestraat. De buurttuin die achter de Marcuskerk ligt -vandaar de naam – was vorig jaar al genomineerd. Maar door het corona virus moest de daadwerkelijke plaatsing van de Gulden Klinker nog even wachten. Maar nu ligt pal voor de ingang enorm te ‘schitteren’ als bewijs dat er in de Marcustuin in Moerwijk iedereen zien mooie dingen gebeuren!
Over de Gulden klinker Alle mensen die samen actie ondernemen om hun omgeving schoner, veiliger of prettiger te maken kunnen de Gulden Klinker krijgen.
De Gulden Klinker wordt in de bestrating van een straat of plein gelegd. Zo ziet iedereen dat daar hard wordt gewerkt aan een prettige buurt. Bij de Gulden Klinker hoort een waardebon van € 1.000. Ieder daarop volgend jaar kan tot € 750 gedeclareerd worden voor voorkomende werkzaamheden. De aanvraag moet wel voor 1 april ingediend worden. Met dat geld kunt u bij de gemeente dingen of diensten kopen die uw buurt nog schoner, veiliger of gezelliger maken.
Over buurttuin de Marcustuin Midden in Moerwijk ligt een mooie buurttuin, beter bekend als ‘de MarcusTuin’. Een stuk grond wat door Geloven in Moerwijk samen met de buurt is omgetoverd tot een echte ontmoetingsplek voor de wijk. Hier kan je je handen uit de mouwen steken of gewoon even in de zon een kop koffie drinken in goed gezelschap.
Daarnaast worden er regelmatig workshops, tuindagen en feestjes (zoals de Pizza-avonden) georganiseerd, hou hiervoor de agenda en de Facebook-pagina in de gaten.
Binnentuinen worden Buurttuinen Vanuit deze buurttuin worden ook kleine moestuinen aangelegd in de binnentuinen van Moerwijk, zou je zelf ook een moestuin willen? Of wil je in 1 van onze Buurttuinen tuinieren? Neem dan contact op met Elemam, onze tuinman door een mailtje te sturen naar [email protected] met als onderwerp ‘Binnentuin Buurttuin’
Buurttuin de MarcusTuin wordt mede mogelijk gemaakt door de inzet van onze vrijwilligers en een financiële bijdrage van Fonds 1818
Dutch
Arabic
Bulgarian
Chinese (Simplified)
English
French
Frisian
German
Hausa
Italian
Kurdish (Kurmanji)
Pashto
Polish
Portuguese
Russian
Spanish
Turkish
Ukrainian
Urdu