De Marcuskerk
Steeds harder galmt de roep om verandering door de kerk, maar over hoe die vorm moet krijgen tasten de meeste kerken vooralsnog in het duister. Om antwoorden te vinden, stuurde de protestantse gemeente waartoe de Marcuskerk behoort Bettelies Westerbeek naar Moerwijk. Daar onderzoekt deze missionair pionier hoe de ‘nieuwe kerk’ kan werken. Want alhoewel kerkbanken leeg blijven, geloven kerken niet dat de rol van God helemaal is uitgespeeld.
Bettelies (31) vertegenwoordigt een nieuwe generatie predikanten. Die weet dat het water aan de lippen staat van de kerk en spant zich in voor verandering van het instituut. “Je ziet dat overal kerken dichtgaan en dat niemand ze zal missen, behalve de mensen van de kerk zelf. Vorm en taal staan ver af van de mensen, terwijl de kerk juist een belangrijke functie kan hebben. Duidelijk is dat het oude concept van de kerk niet meer werkt en dat we op zoek moeten naar onze roeping in deze tijd”.
Die opdracht heeft Bettelies vorig jaar naar Den Haag gebracht; ze verruilde haar baan bij een ‘blanke yuppenkerk’ in Utrecht voor een pioniersplek in het hart van Moerwijk. “Ik kende de stad alleen van het Malieveld waar ik wel eens heb gedemonstreerd. Toen ik deze functie tegenkwam, was ik meteen enthousiast. Ik heb tijdens mijn reizen in Afrika en Azië gezien dat kerken van maatschappelijke waarde kunnen zijn. Het leek me interessant naar manieren te zoeken om zo’n connectie ook in Moerwijk te realiseren”.
Het eerste jaar in Moerwijk is Bettelies goed bevallen, al waarschuwden eerste indrukken voor een zwaar jaar. “De cijfers over armoede en werkloosheid in Moerwijk kende ik. Daar kun je heel bang van worden, maar door met mensen uit de wijk te praten werd alles een stuk normaler. Dat neemt niet weg dat ik geschrokken ben van de armoede; mensen worden hier omringd door problemen”.
Aandacht
Panklare oplossingen voor de problemen heeft MarcusConnect niet in petto. Toch gelooft Bettelies dat ze Moerwijkers iets te bieden heeft. “Vaak is er de verwachting dat we op het materiële vlak iets kunnen betekenen. Dat is wel lastig omdat kerken het ook niet breed hebben. Maar we doen wat we kunnen. Zo organiseren we buurtmaaltijden — mensen betalen wat ze kunnen missen — en bieden een oor. Ook hebben we een buurttuin waar iedereen welkom is. Het lijkt soms alsof we weinig kunnen doen, maar voor sommigen betekent contact op zich al heel veel. En wanneer we zien dat iemand professionele hulp nodig heeft, verwijzen we die persoon door”.
De Marcuskerk aan de Jan Luykenlaan moet wat Bettelies betreft een rustpunt zijn in een wijk met sores. In het aanjagen van verbindingen binnen de wijk ziet Bettelies een belangrijke taak weggelegd. “Het gaat er ons niet om op zondagochtend een volle kerk te hebben, MarcusConnect organiseert zelf geen kerkdiensten. Als blijkt dat daar behoefte aan is, zullen we dat misschien wel gaan doen. Het is niet zo dat als je bij ons komt voor een maaltijd dat we de deur op slot doen en je dwingen over Jezus te praten. Ons doel is namelijk niet om iedereen tot geloof te brengen. Natuurlijk kun je bij ons wel over geloofszaken praten, maar er komen ook genoeg mensen die het gewoon leuk vinden om tafelvoetbal te spelen”.
‘Ondanks alle moeilijkheden zijn mensen hier best gelukkig’
Zelf put Bettelies wel veel kracht uit het geloof. Dat helpt de prediktante bij haar missie om als kerkorganisatie van betekenis te zijn voor de wijk en sterkt bovendien haar overtuiging dat er ‘hoop’ is voor Moerwijk. “Het mooiste zou zijn als mensen hier zelf de regie kunnen voeren over hun levens. Want ondanks alle moeilijkheden zijn mensen hier best gelukkig. Ik heb het vertrouwen dat er de komende jaren in Moerwijk écht iets kan ontstaan”.
Meer moestuinen in Moerwijk
De tuin van de Marcuskerk is omgetoverd tot een plek waar groente, fruit en planten groeien en bloeien. Dat is wel eens anders geweest. “Het was een schimmige plek”, omschrijft Bettelies. Met hulp van de gemeente Den Haag en Duurzaam Moerwijk wist ze buurtbewoners te mobiliseren iets goeds te doen met het stuk grond. “Op veel manieren is de tuin symbolisch voor hoe we in Moerwijk werken. Door samen met de buurt groenten en fruit te kweken, ontstaat letterlijk nieuw leven. Het is ook een ontmoetingsplaats. We zaaien er dingen waarvan we nog niet weten hoe groot het zal worden. Het helpt ook dat er in Moerwijk veel mensen wonen die in hun thuisland gewend waren zelf voedsel te verbouwen”. Het project krijgt naar alle waarschijnlijkheid in 2016 een vervolg. Zo moet er een markt komen waar alle gewassen uit de tuin te koop zijn en worden op meer plekken in Moerwijk moestuinen aangelegd in binnentuinen. Fonds1818 zal daarbij een belangrijke partner zijn. “Als fonds ondersteunen we maatschappelijke initiatiefnemers en proberen we ze uit te lokken. Dat doen we ook in Moerwijk, één van de wijken in Den Haag waar het stukken beter kan. Onze ervaring is dat buurttuinen een positief effect hebben op de omgeving omdat ze voor het groen belangrijk zijn en de sociale cohesie bevorderen. Samen in de aarde wroeten schept namelijk een band”, aldus fondsdirecteur Boudewijn de Blij.
Update:
MarcusConnect is inmiddels Geloven in Moerwijk gaan heten en heeft zich inmiddels tot een heuse huis+tuin+keuken=kerk ontwikkeld
Meer info www.marcuskerk-denhaag.nl www.facebook.com/marcusconnect www.fonds1818.nl Adres Marcustuin: Jan Luykenlaan 92a